Ik wil zoeken in:

Logs
Foto
Video
Bedrijven
Fotografen
Leden

In 1906 begint Leon Claeys in het Belgische plaatsje Zedelgem een werktuigenbevolking. Als zoon van een smid heeft hij technische kennis, en wil hiermee boeren in de buurt helpen om de arbeid op hun bedrijf te verlichten. Een eenvoudige dorsmachine nam de boeren veel werk uit handen. Deze werd gevolgd door een stropers waardoor de focus vooral op het dorsgebeuren lag. Meer dan 40 jaar lang specialiseerde de fabrikant zich in deze machines. In 1948 lanceerde Louis Claeys, de zoon van de oprichter, de eerste getrokken maaidorser.

De eerste in Europa
De getrokken maaidorser werkte goed maar had zijn beperkingen qua beweeglijkheid. Daarom werd begonnen met constructie van de eerste zelfrijdende maaidorser. Tijdens de Parijse Sima show van 1952 showde Claeys de eerste Europees gebouwde maaidorser: de MZ. Tot 1960 werden in totaal bijna 3100 machines gebouwd van dit type. Je kon kiezen uit een Austin of Perkins 65 pk benzinemotor. De versnellingsbak kwam van Bedford en het differentieel van Ford Canada. Vier maaiborden, met een breedte van 2,5 tot 4 meter, waren leverbaar. Het dorsgedeelte bestond uit een 1 meter brede trommel, met een doorsnede van 60 centimeter. 5 schudders waren aan een enkele krukas gemonteerd. Alle MZ maaidorsers zijn met een afzakinrichting geleverd. Na de MZ volgde de M73 in 1956. Deze had een 73 centimeter brede trommel, eveneens met een doorsnede van 60 centimeter, die met pennen kon worden uitgerust om ook maïs te dorsen. Daarvoor werd de machine ook op stalen rupsen gezet. Voor het eerst was er ook een 1300 liter graantank leverbaar naast de afzakinrichting.

27.000 M103 combines
De M103. Of je nu fan bent van de gele maaidorsers of niet, iedereen kent de M103. Tussen 1958 en 1967 werden maarliefst 27.510 stuks onder de Claeys en Clayson naam gebouwd in Zedelgem. En nog altijd rijden er maaidorsers van dit type rond om ieder jaar enkele hectares te oogsten. M103 staat voor de binnenafmeting van de zeven. Deze is 103 centimeter. De dorstrommel was, net als op de MZ, een meter breed en met 60 centimeter doorsnede. Met een graantank inhoud van 2300 liter, en maximale maaibordbreedte, van 4,5 meter lag de dorscapaciteit op 7 ton per uur. Voor die tijd behoorlijk wat. M103 combines werden verkocht met Ford Trader, Perkins of Deutz motoren. Omdat Claeys steeds meer internationaal actief was, werd in 1962 de naam veranderd in Clayson. Twee jaar later werd het bedrijf onderdeel van de Amerikaanse Sperry Rand Corporation onder de naam New Holland.

Meer vraag naar capaciteit
De landbouwbedrijven in Europa groeien en dus groeien de Clayson maaidorsers mee. De M-serie combines is nog niet klaar, want in 1961 is er de M80, het kleine broertje van de M103. Deze wordt in 1966 opgevolgd door de M89. De echte grote stap wordt genomen in 1963 met de introductie van de M140. Deze eerste echte vijfschudder-machine heeft een 125 centimeter brede dorstrommel met 60 centimeter doorsnede en 8 dorslatten. Hiermee kan tot 10 ton per uur geoogst worden. Maaiborden van 4,2 of 5,4 meter waren leverbaar, en voor het eerst ook een maaibordwagen. De graantank heeft een inhoud van 2500 liter, of 2650 met extra opzetrand. Klanten konden kiezen voor een Ford Dorset of luchtgekoelde Deutz 105 pk motor kiezen. Voor de M140 werd de naam 'Armada' uitgekozen. Omdat die naam in Engeland voor een conflict zorgde werd hij daar bekend als 'Landlord'. In totaal werden 8465 M140-combines gebouwd. Enkele jaren later, in 1967, wordt de M-serie verder uitgebreid met de M122, M133 en M135 modellen. Deze hadden een iets kleinere dorstrommel, vier schudders en een kleinere graantank. Vooral de M135 was populair in Nederland.

De 1500 en 8000 serie
Met de introductie van de 1500 serie, in 1970, heeft New Holland Clayson wederom een populair model gecreëerd. De 1550 is het grootste model, en nieuw vanaf de grond. De hoekige vormen verdwijnen langzaam en ronde doen hun intrede. Om de capaciteit te kunnen verhogen wordt in 1973 de centrifugale afscheider gelanceerd. Dit was een extra trommel ,achter de grote dorstrommel, die het gewas sneller naar de schudders voerde. De 1545 en 1540 waren eveneens vijf schudder machines. De 1530 en 1520 beschikte over vier schudders. Met 15.000 stuks is het type 1530, na de M103 en M133, de meest gebouwde New Holland maaidorser ooit. Dit was mede omdat in Brazilië een tweede fabriek werd geopend.
In 1977 wordt de populaire 1500 serie opgevolgd door de 8000 serie machines. Het bleek een tijdloos model dat vandaag de dag nog veel gebruikt wordt door menig boer en loonwerker. Topmodel was de 8080, de eerste zes schudder machine met een maximale maaibordbreedte van 6,70 meter. Ook hier werd gebruik gemaakt van de centrifugaal afscheider. Andere noviteiten waren onder andere een omkeermechanisme op het maaibord en een afzonderlijke afscheiding van de terugvoer. Een cabine was, net als de airconditioning, nog steeds een optie. De serie bestond uit zeven modellen die liep van de 8030 tot de 8080. In totaal werden er ruim 33.000 gebouwd. Tevens werd op de 8000 serie voor het laatst de naam Clayson gebruikt.

Van schudders naar rotors
De vraag naar meer capaciteit bleef groeien en maaidorsers fabrikanten moesten opzoek naar andere dorsmethodes om die capaciteit te halen. New Holland had die technologie al in huis. Het Twin Flow principe bestond uit twee horizontaal geplaatste rotoren die de dorstrommel en schudders verving. Vooral in Amerika had de TR serie veel succes. In 1980 werd ook een serie van 225 TR 85 machines in Zedelgem gebouwd, maar zonder veel succes. Het project werd nieuw leven ingeblazen in 1983 met de verbeterde TF serie. De conventionele dorstrommel, stro-afnemer en centrifugale afscheider werden behouden. Noviteiten bestonden onder andere uit de zelf nivellerende reinigingskast die vooral op heuvelachtig terrein voor meer capaciteit zorgde. Na de TF 42 en 44 volgde in 1986 de TF 46. Deze had een 156 centimeter brede dorstrommel en 284 centimeter lange Twin Flow rotoren. In 1995 volgde de TF 76 en TF 78 modellen de oude serie op. Tot 2002 bleven ze in productie. In totaal werden er 3200 TF-maaidorsers gebouwd. In Nederland was dit model nooit populair, vanwege de mindere strokwaliteit, maar in het buitenland des te meer.

Van cijfers terug naar letters
Na jarenlang de types met drie of vier cijfers te hebben aangeduid stapte men in 1987 weer over op letters met de komst van de TX serie. De TX 30-serie had veel weg van de TF maar gebruikte daarentegen wel het conventionele, en nog steeds populaire, dorssysteem. Nieuw was onder andere het Multi-Thresh systeem waarbij de dorskorf in twee posities kan worden ingesteld. De TX 30-serie bestond uit vier modellen met vier, vijf of zes schudders. In totaal werden er 10.000 van gebouwd. De opvolgende TX 60-serie bestond uit acht modellen, met vijf of zes schudders, en een motorvermogen van 206 tot 325 pk. Een maaibord tot ruim negen meter breedte was nu leverbaar. De maximale graantank inhoud bedroeg 9500 liter. De serie bleef tot 2003 in productie en uiteindelijk werden er bijna 14.000 machines gemaakt. In 2000 kwam de CX serie als opvolger tot stand. Tot vandaag de dag is deze serie, alhoewel inmiddels veel veranderd, in productie. De originele CX 700 (5 schudder) en CX 800 serie (6 schudder) hadden beide vier modellen. de maximale graantank inhoud werd verhoogd tot 10.500 liter. De maaibord breedte van negen meter bleef. Twee jaar na de introductie van de CX volgde de CR als opvolger van de TF serie. Ook in de nieuwe serie wordt gebruik gemaakt van het Twin Flow dorsprincipe. De machine werd ontwikkeld in Amerika, maar vanaf 2006 ook in Zedelgem geproduceerd. Net als de CX serie maakte de CR verschillende veranderingen door.

Vandaag de dag
Momenteel bestaat het programma van New Holland uit vijf series. De TC, gebouwd in Plock, Polen, de CX 5000, 6000, 8000 en CR serie. Deze laatste vier series werden allemaal dit jaar vernieuwd om volgend jaar te voldoende aan de dan geldende emissie eisen. De CX 5000, met vijf schudders, en de CX 6000, met zes schudders, bestaan beide uit twee modellen die de CSX serie zullen vervangen. Ook de CX 8000 en CR 9000 serie zijn voor komend seizoen voor Tier 4a van Iveco Cursor modellen met AdBlue toevoeging. In totaal zijn er sinds 1952 ruim 208.000 maaidorsers van de band gelopen in Zedelgem. Ongetwijfeld zullen er nog vele volgen.

Tekst & foto's: Niels van der Boom

REACTIES

VOEG EEN REACTIE TOE

U dient ingelogd te zijn om te kunnen reageren. Vul hieronder uw gebruikersnaam
en wachtwoord in of registreer u als lid op Agrifoto.

Gebruikersnaam Wachtwoord

Registreer u als lid op Agrifoto
Wachtwoord vergeten