Ik wil zoeken in:

Logs
Foto
Video
Bedrijven
Fotografen
Leden

Op 3 uur rijden van de metropool São Paulo bevind je je in het hart van de Braziliaanse suikerrietteelt. Agrarische filmproducenten Jörn en Tammo Gläser hebben voor hun meest actuele documentaire de landbouw in Zuid-Amerika vastgelegd en daarbij ook de suikerrietteelt. Rond de plaats Ribeirão Preto ontstonden ruim 100 jaar geleden de eerste industriële suikerfabrieken, die zich allemaal concentreerde op de suikerwinning uit suikerriet.

De laatste jaren zijn grote bedrijven ontstaan, met daarbij een gigantische machinevloot. Met de komst van het ethanolprogramma, na de oliecrisis begin jaren 70, heeft de suikerrietteelt een flinke boost gekregen. Zogenaamde flex-fuel auto’s kunnen met puur ethanol worden getankt. Vandaag de dag zijn deze auto’s goed voor 90% van de totale autoverkoop in het land.

Suikerriet is een meerjarig gewas. De maximale opbrengst ligt bij 180 ton per hectare. Hoe langer het gewas blijft staan, des te harder de opbrengst daalt. Na 8 jaren bedraagt de opbrengst nog maar 50 ton per hectare en moet het perceel opnieuw worden geplant.


Loonwerker Roque Américo heeft 5 oogstmachines. Daaronder ook het meest recente model, BE1035 van Valtra, en zijn voorganger van fabrikant Santal. “Er zijn 3 merken op de Braziliaanse markt actief”, legt Américo uit. “Dit zijn John Deere, Case IH en Agco. Zij produceren allemaal hun eigen machines. De machines zijn in hoofdlijnen vergelijkbaar. Ze hebben allemaal rond de 350 pk en oogsten middels hetzelfde principe.”


Met een ‘Knock-Down-Roller’ worden de stengels naar voren gedrukt, zodat ze gelijkmatig kunnen worden afgesneden bij de wortels, met behulp van twee 56 centimeter grote zaagbladen. Vervolgens worden de stengels in stukken van 20 centimeter gesneden. Deze zogenaamde ‘billets‘ worden via een zwenkbare transporteur in de naast rijdende overlaadwagen gedeponeerd. Twee blazers; 1 direct voor de machine, en 1 aan het einde van de afvoer, verwijderen bladresten en reinigen het product. De grootste overlaadwagens die je in Brazilië kunt vinden hebben een laadcapaciteit van 30 ton billets.


Het transport tussen het veld en de weg is strak gepland. De veiligheid wordt nauwlettend in de gaten gehouden. Zo zijn bij sommige bedrijven beenbeschermers verplicht om je tegen slangenbeten te beschermen. Het grootste gevaar is brand. Hiervoor hebben alle boeren diep respect. Tijdens de oogst zijn de percelen zeer droog. Een brand die oncontroleerbaar wordt is catastrofaal. In sommige gebieden worden wachttorens gebruikt, voor observatie van de velden. De overlaadlocatie, waar de overlaadwagens hun vracht met billets lossen in de vrachtwagens, is nauwkeurig vastgelegd. Een vrachtwagen mag in totaal maximaal 120 ton wegen.


Er wordt geoogst in 3 ploegen. 24 uur per dag, 7 dagen per week. De oogst begint in maart en eindigt eind oktober. In deze 8 maanden gaat zo’n 15% van de oogst verloren door slecht weer. Alle onderhouds- en reparatieklussen worden in het veld uitgevoerd. De machines zijn wekenlang in een klein gebied actief. De oogstmachines en trekkers draaien doorgaans 3.000 uur tijdens een campagne. Na 8 jaar is een oogstmachine afgeschreven en wordt hij gebruikt voor de onderdelenvoorziening.


“Nadat Agco de fabrikant Santal overnam, uit de plaats Ribeirão Preto, is het uitsluitend Valtra bij ons geworden”, legt loonwerker Roque Américo uit. “Voorheen werkte we al met deze machines en daar zijn we tevreden mee. In 24 uur tijd gebruikt de BE1035 zo’n 900 liter diesel. De capaciteit bedraagt 0,6 tot 1 hectare per uur, afhankelijk van de opbrengst.” In Brazilië worden praktisch alleen rupsmachines verkocht. De chauffeur stuurt met een joystick aan de linkerzijde. De verdere bediening gebeurt met een joystick in de rechter armleuning. Het grootste deel van de machines is tegenwoordig met gps uitgerust. Deze modernisering is verwonderlijk, wanneer je je bedenkt dat de meeste concurrerende landen al hun suikerriet nog met de hand oogsten.


Al geruime tijd daalt de wereldsuikerprijs. India subsidieert de suikerproductie in hun land, wat veel druk zet op de Braziliaanse fabrieken. Nieuwe fabrieken worden nog nauwelijks gebouwd. Veel worden juist gesloten. Het land kent nog zo’n 300 fabrieken. Bijna allemaal kunnen ze zowel kristalsuiker als ethanol produceren.


Roque Américo werkt in een cirkel van 60 kilometer rond de stad Araraquara. Kleine klanten huren hem in om arealen tot 500 hectare te oogsten. Pas vanaf 1.000 hectare is een oogstmachine rendabel. Naast machinekosten zijn er de arbeidskosten om rekening mee te houden. Voor de oogsttrein zijn meerdere chauffeursploegen vereist. Daarbij behoren 2 overlaadwagens en monteurs.


Américo klaagt over de afgenomen klandizie: “Door overnames zijn de afgelopen jaren enorm grootte bedrijven ontstaan. Daaronder ook de grootste suikerrietproducent ter wereld: Raízen. Een joint venture waarin ook Shell participeert. Zij bewerken 800.000 hectare! Het bedrijf heeft zelf honderden oogstmachines, die ook voor andere bedrijven oogsten. Kleine loonwerkers kunnen niet tegen deze concurrentie opboksen en verliezen areaal. Op deze manier is het moeilijk een toekomst zeker te stellen.”


Meer over de suikerrietteelt en de landbouw in Zuid-Amerika zie je in de driedelige documentaire serie Landwirtschaft in Südamerika (Agriculture in South America). Je kunt hem bestellen via de webshop van Landtechnikvideos.de. Naast een Duitse spreker is ook een Engelse spreker instelbaar.


Jörn Gläser.


Tammo Gläser

REACTIES

VOEG EEN REACTIE TOE

U dient ingelogd te zijn om te kunnen reageren. Vul hieronder uw gebruikersnaam
en wachtwoord in of registreer u als lid op Agrifoto.

Gebruikersnaam Wachtwoord

Registreer u als lid op Agrifoto
Wachtwoord vergeten